La ลava (shavian) alfabeto estas alfabeto originale proponita por la angla lingvo. Ekzistas ankaลญ versio por Esperanto, fare de ฤœan ลฌesli Starling.

En Esperantujo (de esperantujanismo) estas du alfabetoj: la unua estas la latina alfabeto, kaj la dua estas modifita versio de la ลava alfabeto de ฤœan ลฌesli Starling. La kialo por havi propran alfabeton estas por profundigi la senton de komunumeco, ฤ‰ar neniu krom ni povas legi niajn tekstojn. La adopto de la alfabeto estas tamen nedeviga kaj laลญvola.

La ลava alfabeto uzas la samajn literojn kiel en la latina:

abcฤ‰
๐‘จ๐‘š๐‘”๐‘—
defg
๐‘›๐‘ง๐‘“๐‘œ
ฤhฤฅi
๐‘ก๐‘ฃ๐‘™๐‘ฆ
jฤตkl
๐‘ข๐‘ ๐‘’๐‘ค
mnop
๐‘ซ๐‘ต๐‘ฉ๐‘
rsลt
๐‘ฎ๐‘•๐‘–๐‘‘
uลญvz
๐‘ช๐‘˜๐‘๐‘Ÿ

Ankaลญ ekzistas kelkaj kromsignoj, kiuj ne ekzistas en la versio de ฤœan ลฌesli Starling. ฤˆi tiuj kromsignoj estas uzata nur por prepozicioj, neniam ene en vortoj. La kromsignoj estas elektitaj por faciligi legon:

la (๐‘ค๐‘จ)kaj (๐‘’๐‘จ๐‘ข)aลญ (๐‘จ๐‘˜)al (๐‘จ๐‘ค)
๐‘ป๐‘ท๐‘ด๐‘พ
en (๐‘ง๐‘ต)el (๐‘ง๐‘ค)de (๐‘›๐‘ง)
๐‘ผ๐‘ฝ๐‘ฐ

La versio de la ลava alfabeto de ฤœan ลฌesli Starling uzas ankaลญ proprajn kromsignojn, sed ฤ‰ar ili ne estas ISO-standardaj, ni elektis forigi ilin. Oni tamen povas uzi tiujn kromsignojn kiam oni skribas permane.

Je la unua rimarko, la literoj povas aspekti sensistemaj, sed tiel ne estas. Preskaลญ ฤ‰iuj literoj estas kunigitaj kun aliaj laลญ ekz. vokalo (a, e, o, u, i = ๐‘จ ๐‘ง ๐‘ฉ ๐‘ช ๐‘ฆ), voฤ‰o kaj senvoฤ‰o (z kaj s = ๐‘Ÿ kaj ๐‘•, g kaj k = ๐‘œ kaj ๐‘’) nazo (m kaj n = ๐‘ซ kaj ๐‘ต) aลญ ฤ‰ar ili havas alian similecon (ฤ‰ kaj ฤ = ๐‘— kaj ๐‘ก). La literoj ลanฤiฤas per renverso (180 gradoj). La literoj estas altaj (ekz. ๐‘‘, ๐‘›, ๐‘’ aลญ ๐‘œ) aลญ malaltaj (ekz. ๐‘ค, ๐‘ฎ, ๐‘จ aลญ ๐‘ง).

Aliaj literoj, ekz. nomeroj (1, 2, 3), aลญ komo kaj punkto (, .), estas la sama kiel en la latina alfabeto, kaj ties skribreguloj estas samaj.

La ลava ne uzas majusklajn literojn. Por montri nomon, oni aldonu mezpunkton (ยท) antaลญ la nomo. Ekz. ยท๐‘ค. ยท๐‘ค. ยท๐‘Ÿ๐‘จ๐‘ซ๐‘ง๐‘ต๐‘ฃ๐‘ฉ๐‘“ (L. L. Zamenhof), ยท๐‘๐‘จ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘Ÿ๐‘ฉ (Parizo) aลญ ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ (Esperanto (la lingvo, ne tiu, kiu esperas)).


โ˜…


๐‘ผ ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ช๐‘ข๐‘ฉ (๐‘ฐ ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ช๐‘ข๐‘จ๐‘ต๐‘ฆ๐‘•๐‘ซ๐‘ฉ) ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘›๐‘ช ๐‘จ๐‘ค๐‘“๐‘จ๐‘š๐‘ง๐‘‘๐‘ฉ๐‘ข: ๐‘ป๐‘ช๐‘ต๐‘ช๐‘จ ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘ป ๐‘ค๐‘จ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ต๐‘จ ๐‘จ๐‘ค๐‘“๐‘จ๐‘š๐‘ง๐‘‘๐‘ฉ, ๐‘’๐‘จ๐‘ข ๐‘ป ๐‘›๐‘ช๐‘จ ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘ซ๐‘ฉ๐‘›๐‘ฆ๐‘“๐‘ฆ๐‘‘๐‘จ ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘•๐‘ฆ๐‘ฉ ๐‘ฐ ๐‘ป ๐‘–๐‘จ๐‘๐‘จ ๐‘จ๐‘ค๐‘“๐‘จ๐‘š๐‘ง๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ฐ ยท๐‘ก๐‘จ๐‘ต ยท๐‘˜๐‘ง๐‘•๐‘ค๐‘ฆ ยท๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘ฎ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ. ๐‘ป ๐‘’๐‘ฆ๐‘จ๐‘ค๐‘ฉ ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘ฃ๐‘จ๐‘๐‘ฆ ๐‘๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต ๐‘จ๐‘ค๐‘“๐‘จ๐‘š๐‘ง๐‘‘๐‘ฉ๐‘ต ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘“๐‘ช๐‘ต๐‘›๐‘ฆ๐‘œ๐‘ฆ ๐‘ป ๐‘•๐‘ง๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ๐‘ต ๐‘ฐ ๐‘’๐‘ฉ๐‘ซ๐‘ช๐‘ต๐‘ช๐‘ซ๐‘ง๐‘”๐‘ฉ, ๐‘—๐‘จ๐‘ฎ ๐‘ต๐‘ง๐‘ต๐‘ฆ๐‘ช ๐‘’๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘ซ ๐‘ต๐‘ฆ ๐‘๐‘ฉ๐‘๐‘จ๐‘• ๐‘ค๐‘ง๐‘œ๐‘ฆ ๐‘ต๐‘ฆ๐‘จ๐‘ข๐‘ต ๐‘‘๐‘ง๐‘’๐‘•๐‘‘๐‘ฉ๐‘ข๐‘ต. ๐‘ป ๐‘จ๐‘›๐‘ฉ๐‘๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ฐ ๐‘ป ๐‘จ๐‘ค๐‘“๐‘จ๐‘š๐‘ง๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘‘๐‘จ๐‘ซ๐‘ง๐‘ต ๐‘ต๐‘ง๐‘›๐‘ง๐‘๐‘ฆ๐‘œ๐‘จ ๐‘ท ๐‘ค๐‘จ๐‘˜๐‘๐‘ฉ๐‘ค๐‘จ.

๐‘จ๐‘ต๐‘’๐‘จ๐‘˜ ๐‘ง๐‘’๐‘Ÿ๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘’๐‘ง๐‘ค๐‘’๐‘จ๐‘ข ๐‘’๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘ซ๐‘•๐‘ฆ๐‘œ๐‘ต๐‘ฉ๐‘ข, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช๐‘ข ๐‘ต๐‘ง ๐‘ง๐‘’๐‘Ÿ๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘ผ ๐‘ป ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘•๐‘ฆ๐‘ฉ ๐‘ฐ ยท๐‘ก๐‘จ๐‘ต ยท๐‘˜๐‘ง๐‘•๐‘ค๐‘ฆ ยท๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘ฎ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ. ๐‘—๐‘ฆ ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช๐‘ข ๐‘’๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘ซ๐‘•๐‘ฆ๐‘œ๐‘ต๐‘ฉ๐‘ข ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘ช๐‘Ÿ๐‘จ๐‘‘๐‘จ ๐‘ต๐‘ช๐‘ฎ ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘๐‘ฎ๐‘ง๐‘๐‘ฉ๐‘Ÿ๐‘ฆ๐‘”๐‘ฆ๐‘ฉ๐‘ข, ๐‘ต๐‘ง๐‘ต๐‘ฆ๐‘จ๐‘ซ ๐‘ง๐‘ต๐‘ง ๐‘ผ ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘‘๐‘ฉ๐‘ข. ๐‘ป ๐‘’๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘ซ๐‘•๐‘ฆ๐‘œ๐‘ต๐‘ฉ๐‘ข ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘ง๐‘ค๐‘ง๐‘’๐‘‘๐‘ฆ๐‘‘๐‘จ๐‘ข ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘“๐‘จ๐‘”๐‘ฆ๐‘ค๐‘ฆ๐‘œ๐‘ฆ ๐‘ค๐‘ง๐‘œ๐‘ฉ๐‘ต:

๐‘ค๐‘จ๐‘’๐‘จ๐‘ข๐‘จ๐‘˜๐‘จ๐‘ค
๐‘ป๐‘ท๐‘ด๐‘พ
๐‘ง๐‘ต๐‘ง๐‘ค๐‘›๐‘ง
๐‘ผ๐‘ฝ๐‘ฐ

๐‘ป ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘•๐‘ฆ๐‘ฉ ๐‘ฐ ๐‘ป ๐‘–๐‘จ๐‘๐‘จ ๐‘จ๐‘ค๐‘“๐‘จ๐‘š๐‘ง๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ฐ ยท๐‘ก๐‘จ๐‘ต ยท๐‘˜๐‘ง๐‘•๐‘ค๐‘ฆ ยท๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘ฎ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ ๐‘ช๐‘Ÿ๐‘จ๐‘• ๐‘จ๐‘ต๐‘’๐‘จ๐‘˜ ๐‘๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘๐‘ฎ๐‘จ๐‘ข๐‘ต ๐‘’๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘ซ๐‘•๐‘ฆ๐‘œ๐‘ต๐‘ฉ๐‘ข๐‘ต, ๐‘•๐‘ง๐‘› ๐‘—๐‘จ๐‘ฎ ๐‘ฆ๐‘ค๐‘ฆ ๐‘ต๐‘ง ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ยท๐‘ฆ๐‘•๐‘ฉ-๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘ต๐‘›๐‘จ๐‘ฎ๐‘›๐‘จ๐‘ข, ๐‘ต๐‘ฆ ๐‘ง๐‘ค๐‘ง๐‘’๐‘‘๐‘ฆ๐‘• ๐‘“๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘œ๐‘ฆ ๐‘ฆ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต. ยท๐‘ฉ๐‘ต๐‘ฆ ๐‘‘๐‘จ๐‘ซ๐‘ง๐‘ต ๐‘๐‘ฉ๐‘๐‘จ๐‘• ๐‘ช๐‘Ÿ๐‘ฆ ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช๐‘ข๐‘ต ๐‘’๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘ซ๐‘•๐‘ฆ๐‘œ๐‘ต๐‘ฉ๐‘ข๐‘ต ๐‘’๐‘ฆ๐‘จ๐‘ซ ๐‘ฉ๐‘ต๐‘ฆ ๐‘•๐‘’๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘š๐‘จ๐‘• ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘ซ๐‘จ๐‘ต๐‘ง.

๐‘จ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ง, ๐‘ป ๐‘ฎ๐‘ง๐‘œ๐‘ช๐‘ค๐‘ฉ๐‘ข ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘‘๐‘ช๐‘‘๐‘ง ๐‘ป ๐‘•๐‘จ๐‘ซ๐‘จ๐‘ข ๐‘’๐‘ฆ๐‘ง๐‘ค ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช๐‘ข ๐‘ฐ ยท๐‘ก๐‘จ๐‘ต ยท๐‘˜๐‘ง๐‘•๐‘ค๐‘ฆ ยท๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘ฎ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ.



Rimarku:ย kulturaj aferoj, kaj tial la enhavo de tiu ฤ‰i retpaฤo, estas ฤ‰iam ลanฤeblaj laลญ la volo de la tuta esperantujanistaro. Estontece, eblas ke la enhavo de tiu ฤ‰i retpaฤo estos ลanฤita, forigita aลญ anstataลญigita per alia enhavo.

๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘ซ๐‘จ๐‘ฎ๐‘’๐‘ช:ย ๐‘’๐‘ช๐‘ค๐‘‘๐‘ช๐‘ฎ๐‘จ๐‘ข ๐‘จ๐‘“๐‘ง๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘ข, ๐‘ท ๐‘‘๐‘ฆ๐‘จ๐‘ค ๐‘ป ๐‘ง๐‘ต๐‘ฃ๐‘จ๐‘๐‘ฉ ๐‘ฐ ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช ๐‘—๐‘ฆ ๐‘ฎ๐‘ง๐‘‘๐‘๐‘จ๐‘ก๐‘ฉ, ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘—๐‘ฆ๐‘จ๐‘ซ ๐‘–๐‘จ๐‘ต๐‘ก๐‘ง๐‘š๐‘ค๐‘จ๐‘ข ๐‘ค๐‘จ๐‘˜ ๐‘ป ๐‘๐‘ฉ๐‘ค๐‘ฉ ๐‘ฐ ๐‘ป ๐‘‘๐‘ช๐‘‘๐‘จ ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ช๐‘ข๐‘จ๐‘ต๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘ฎ๐‘ฉ. ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘ฉ๐‘ต๐‘‘๐‘ง๐‘”๐‘ง, ๐‘ง๐‘š๐‘ค๐‘จ๐‘• ๐‘’๐‘ง ๐‘ป ๐‘ง๐‘ต๐‘ฃ๐‘จ๐‘๐‘ฉ ๐‘ฐ ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช ๐‘—๐‘ฆ ๐‘ฎ๐‘ง๐‘‘๐‘๐‘จ๐‘ก๐‘ฉ ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘ฉ๐‘• ๐‘–๐‘จ๐‘ต๐‘ก๐‘ฆ๐‘‘๐‘จ, ๐‘“๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘œ๐‘ฆ๐‘‘๐‘จ ๐‘ด ๐‘จ๐‘ต๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘‘๐‘จ๐‘˜๐‘ฆ๐‘œ๐‘ฆ๐‘‘๐‘จ ๐‘๐‘ง๐‘ฎ ๐‘จ๐‘ค๐‘ฆ๐‘จ ๐‘ง๐‘ต๐‘ฃ๐‘จ๐‘๐‘ฉ.